បរធនបាល​កិច្ច

ច្បាប់ស្ដីពីបរធនបាល​កិច្ច  ត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើដោយព្រះរាជក្រមលេខ នស/រកម/០១១៩/០០២ ចុះថ្ងៃទី ២ មករា ២០១៩ ដែលមានគោលដៅកំណត់អំពីវិធាន នីតិវិធីនៃការបង្កើត ការចុះបញ្ជី ការគ្រប់គ្រង និងការត្រួតពិនិត្យបរធនបាលកិច្ច។ ​

និយមន័យ និងភាគី

បរធនបាលកិច្ច សំដៅដល់ការគ្រប់គ្រងបរធនដែលផ្ដល់ដោយបរធនបាលទាយកសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អត្ថគាហកៈ ដោយអនុលោមតាមលិខិតបរធនបាលកិច្ច ឬបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន។

ភាគីនៃបរធនបាលកិច្ច មាន ៣ គឺ៖

  • បរធនបាលទាយក គឺជាបុគ្គលដែលបង្កើត និងកំណត់លក្ខខណ្ឌនៃបរធនបាលកិច្ច និងផ្ដល់ទ្រព្យសម្បត្តិ ឬមូលនិធិដំបូងទៅក្នុងបរធនបាលកិច្ច។
  • បរធនបាល គឺជាបុគ្គលដែលទទួលសិទ្ធិគ្រប់គ្រង និងចាត់ចែងបរធន[2]ពីបរធនបាលទាយកសម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ដល់អត្ថគាហកៈ។
  • អត្ថគាហកៈ គឺជាបុគ្គលដែលទទួលផលប្រយោជន៍បរធនបាលកិច្ច។

បរធនបាលកិច្ចអាចមានភាគីចូលរួមផ្សេងទៀតដូចជា អ្នកផ្តល់វិភាគទានបរធនបាលកិច្ច និងបរធនបាលទាយកជំនួស។

ប្រភេទបរធនបាលកិច្ច

បរធនបាលកិច្ចត្រូវបានបែងចែកជា៤ ប្រភេទ គឺ៖ បរធនបាលកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម (Commercial Trust) បរធនបាលកិច្ចសាធារណៈ (Public Trust) បរធនបាលកិច្ចសង្គម (Social Trust) និងបរធនបាលកិច្ចបុគ្គល (Personal Trust)។

១. ប​រធននបាលកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អ្នកផ្ដល់វិភាគទានបរធនបាលកិច្ច ឬបុគ្គលណាមួយជាក់លាក់ដែលកំណត់អ្នកផ្ដល់វិភាគ​ទាន​បរធនបាលកិច្ច

២. បរធនបាលកិច្ចសាធារណៈ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងជាប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ។

៣. បរធនបាលកិច្ចសង្គម បង្កើតឡើងនៅពេលដែលបរធនបាលទាយកធ្វើប្រទានកម្មទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនឱ្យទៅបរធនបាល ​ដើម្បីប្រើប្រាស់ជាប្រយោជន៍ទូទៅក្នុងសង្គម ដូចជាក្នុងគោលបំណងវប្បធម៌ អប់រំ មនុស្សជាតិ សាសនា ឬវិទ្យាសាស្ត្រ។

៤. បរធនបាលកិច្ចបុគ្គល បង្កើតឡើងសម្រាប់ជាប្រយោជន៍របស់បរធនបាលទាយក ឬបុគ្គលដែលកំណត់ជាក់លាក់ដោយបរធនបាលទាយកតាមលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោម៖

  • បរធនបាលទាយកជារូបវន្តបុគ្គលដែលធ្វើប្រទានកម្មទ្រព្យសម្បត្តិឬមូលនិធិរបស់ខ្លួន ឱ្យទៅបរធនបាល សម្រាប់ជាប្រយោជន៍របស់ខ្លួនផ្ទាល់ឬរបស់បុគ្គលផ្សេងទៀត ឬ
  • ការផ្ទេរទ្រព្យសម្បត្តិឬមូលនិធិ ដោយបរធនបាលទាយក៖

ក.​ ករណីបរធនបាលទាយកនៅមានជីវិត បរធនបាលទាយកនោះត្រូវធ្វើលិខិតបរធនបាលកិច្ចដោយ មានការបញ្ជាក់ពីសារការី ឬមេធាវី ឬឃុំ សង្កាត់ ឬដោយបុគ្គលផ្សេងទៀតដែលមានចែងក្នុងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន។

ខ. ករណីបរធនបាលទាយកធ្វើមតកសាសន៍ នៅពេលដែលបរធនបាលទាយកនោះទទួលមរណភាព តាមរយៈមតកសាសន៍នេះ បង្កើតជាបរធនបាលកិច្ចដែលស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី។

សុពលភាព

បរធនបាលកិច្ចទាំងអស់មានសុពលភាព លុះត្រាតែចុះបញ្ជីនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងរយៈពេលមិនលើសពី៣ ខែបន្ទាប់ពីកាលបរិច្ឆេទនៃការបង្កើតបរធនបាលកិច្ច។

ការគ្រួតពិនិត្យការបញ្ចប់បរធនធាលកិច្ច

រាល់ប្រតិបត្តិការនៃបរធនបាលកិច្ចត្រូវស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់បញ្ញត្តិករពាក់ព័ន្ធ ជើម្បីការពារការប្រើប្រាស់បរធនឱ្យស្របតាមគោលបំណងបរធនបាលកិច្ច។

ករណីចាំបាច់ដែលមិនមានការកំណត់ផ្សេងពីនេះពីបញ្ញត្តិករពាក់ព័ន្ធ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុអាចតម្រូវឱ្យធ្វើសវនកម្មលើការគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិបរធនបាលកិច្ចដោយសវនករឯករាជ្យ។ សវនករឯករាជ្យត្រូវមានការយល់ព្រមពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយចំណាយលើសវនកម្មជាបន្ទុករបស់បរធនបាលកិច្ច។

តាមសំណើរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងមិនមានការកំណត់ផ្សេងពីនេះពីបញ្ញត្តិករពាក់ព័ន្ធ បរធនបាលត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមានការត្រួតពិនិត្យលើកំណត់ត្រាបរធនបាលកិច្ចនិងផ្តល់របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុ ឬព័ត៌មានផ្សេងទៀត។

ការបញ្ចប់បរធនធាលកិច្ច

បរធនបាលកិច្ចត្រូវបានបញ្ចប់ ក្នុងករណីដួចខាងក្រោម៖

  • ការមកដល់នៃកាលាវសានដែលកំណត់នៅក្នុងលិខិតបរធនបាលកិច្ច
  • បានសម្រេចគោលបំណងរបស់បរធនបាលកិច្ច
  • ការសម្រេចដោយឆន្ទានុសិទ្ធិឬមតិជាឯកច្ឆន្ទរបស់បរធនបាលទាយក
  • តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការមានសមត្ថកិច្ច ឬ
  • តាមករណីផ្សេងទៀតដូចមានចែងក្នុងលិខិតបរធនបាលកិច្ច។